Il-Ħarsien Soċjali 2024 (snin ta’ riferenza 2018-2022)
Data tal-Pubblikazzjoni: 27 ta’ Ġunju 2024
Taqsira:
Kull persuna għandha jedd għall-ħarsien soċjali. Hemm fis-seħħ sistemi nazzjonali li jgħinu lil dawk il-persuni matul perjodi meta ma jkunux jistgħu jaqilgħu dħul jew ikunu jeħtieġu iżjed għajnuna. Eżempji jinkludu pensjonanti li jkunu rtiraw mill-impjieg, persuni li ma jkunux jistgħux jaħdmu minħabba raġunijiet ta’ saħħa jew ta’ familja, u nisa tqal li jkunu qorbu għall-ħlas. Kull sistema hija magħmula minn għadd ta’ politiki u programmi mmirati lejn safef differenti tal-popolazzjoni, b’kull politika tagħti ħarsien kontra riskju jew ħtieġa speċifika. L-għajnuna tista’ tingħata f’benefiċċji fi flus bħall-benefiċċji tal-qgħad li jitħallsu lill-persuni jirreġistraw għax-xogħol, jew f’benefiċċji f’għamla ta’ oġġetti bħas-servizzi għall-indukrar tat-tfal li jgħinu lill-ġenituri jew gwardjani jilħqu bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja.
Dawk li jaqraw din il-pubblikazzjoni jiksbu fehma aħjar tal-iżvilupp tas-sistema tal-ħarsien soċjali ta’ Malta bejn is-snin ta’ riferenza 2018 u 2022. Id-data dwar in-nefqa soċjali hija rrappurtata skont il-linji gwida mfissra fil-Manwal tal-ESSPROS, kif magħmul mill-Eurostat. B’mod speċifiku, in-nefqa hija kklassifikata skont il-funzjoni tal-ESSPROS billi tipprovdi t-tema għal tmienja mill-10 kapitli tal-pubblikazzjoni, u l-iskema tal-ħarsien soċjali. Kull funzjoni tirreferi għal riskju soċjali li tiffaċċja s-soċjetà; (1) mard/kura tas-saħħa, (2) diżabilità, (3) xjuħija, (4) irmulija, (5) familja/tfal, (6) qgħad, (7) akkomodazzjoni u (8) esklużjoni soċjali.
Fl-aħħar kapitlu mbagħad issir enfasi fuq l-analiżi tal-pożizzjoni ġeografika ta’ dawk li jirċievu l-benefiċċji soċjali madwar il-Gżejjer Maltin. Id-data hija organizzata sal-livell tal-Kunsill lokali u ppreżentata mhux biss numerikament iżda wkoll viżwalment b’diversi mapep mat-tul kollu tal-pubblikazzjoni.
Punti Ewlenin tal-Pubblikazzjoni:
ESSPROS
- In-nefqa soċjali f’Malta matul l-2022 laħqet b’kollox l-€2,567.2 miljun, tnaqqis ta’ €156.2 miljun jew 5.7 fil-mija mis-sena ta’ qabel.
- Matul l-istess perjodu, il-PDG żdied bi 13.8 fil-mija u dan wassal biex il-proporzjon tan-nefqa soċjali mal-PDG naqas bi 3.1 punti perċentwali (p.p.) minn 17.8 fil-mija fl-2021 għal 14.7 fil-mija fl-2022.
- It-tneħħija ftit ftit tal-miżuri kollha ta’ għajnuna li ddaħħlu biex jgħinu lin-nies matul il-pandemija tal-COVID-19 f’Mejju 2022 wasslet biex kienet irreġistrata nefqa soċjali aktar baxxa. Fl-2022, in-nefqa fuq dawn il-miżuri naqset b’€246.0 miljun.
- Disa’ skemi rrappurtaw nefqa akbar meta mqabblin mal-2021. L-iskemi tal-Benefiċċji Kontributorji u l-Benefiċċji Mhux Kontributorji tas-Sigurtà Soċjali rreġistraw l-akbar tkabbir b’€51.5 miljun u €41.5 miljun, rispettivament.
- Fost il-funzjonijiet tal-ESSPROS, in-nefqa kienet tvarja minn €1,056.6 miljun (41.2 fil-mija tan-nefqa soċjali kollha) f’benefiċċji tax-xjuħija għal €25.7 miljun (1.0 fil-mija) fi skemi tal-akkomodazzjoni.
- Wara l-irkupru ta’ €49.3 miljun f’tassazzjoni, il-ħruġ kollu nett fl-2021 laħaq l-€2,674.1 miljun. Dan irrappreżenta żieda ta’ €116.2-il miljun meta mqabbel mal-2020.
- It-tassazzjoni soċjali miġbura permezz ta’ Miżuri ta’ Għajnuna tal-COVID-19 (€35.7 miljun) kienet tilħaq 72.5 fil-mija tat-total.
- Sal-aħħar tal-2022, l-għadd ta’ dawk li rċevew il-benefiċċji tal-pensjoni qabeż il-101,000. Il-benefiċjarji rġiel qabżu l-għadd tan-nisa u rrappreżentaw 55.3 fil-mija tat-total.
- Sebgħa minn kull 10 benefiċjarji tal-pensjoni kienu qed jieħdu pensjoni tat-tip tax-xjuħija.
- Fl-2022, kien hemm 59,534 persuna li ħadu benefiċċju għall-qgħad fi flus. L-akbar proporzjon tar-riċevituri (73.5 fil-mija) kien jagħmel sehem mill-grupp tal-età ta’ bejn il-25 u l-54 sena.
- Il-benefiċjarji tal-qgħad laħqu medja ta’ 21,764 persuna fix-xahar. Dan l-għadd kien affettwat ħafna mill-għadd ta’ persuni li kienu fl-iskema tas-Suppliment tal-Pagi. B’kollox, 47,408 persuna ħadu mill-inqas ħlas wieħed permezz ta’ din l-iskema, ekwivalenti għal 79.6 fil-mija tar-riċevituri kollha.
Il-Ħarsien Soċjali fl-UE (2021)
- In-nefqa soċjali tal-UE fl-2021 ammontat għal 26.4 fil-mija tal-PDG konsolidat, 1.4 p.p. inqas mis-27.8 fil-mija rrappurtati fl-2020.
- L-akbar proporzjonijiet ta’ ħarsien soċjali mal-PDG kienu rrappurtati fi Franza (31.6 fil-mija) u fl-Awstrija (29.3 fil-mija). Bil-maqlub, l-Irlanda (11.3 fil-mija) u r-Rumanija (13.9 fil-mija) irreġistraw l-iżgħar persentaġġi.
- Bi 15.6 fil-mija, il-proporzjon ta’ Malta huwa s-sitt l-inqas fost il-kontropartijiet tagħha fl-UE.
- L-ogħla rata (58.6 fil-mija) tan-nefqa soċjali tal-UE kienet attribwita għal benefiċċji fi flus li ma kinux suġġetti għal test tal-mezzi.
- Bejniethom, il-benefiċċji tax-xjuħija u tal-mard/kura tas-saħħa rrappreżentaw aktar minn żewġ terzi tan-nefqa soċjali tal-UE. L-akkomodazzjoni żammet l-aktar investiment baxx fil-livell ta’ 1.3 fil-mija.
- L-infiq nett irrifletta 25.3 fil-mija tal-PDG tal-UE, li rriżulta fi 2.53 fil-mija tan-nefqa soċjali li qed tiġi rkuprata permezz ta’ taxxi jew kontribuzzjonijiet soċjali.
- Kien hemm 272 persuna għal kull 1,000 resident tal-UE li rċeviet pensjoni sal-aħħar tal-2021. B’hekk kien hemm pensjonant aktar fuq is-sena ta’ qabel.
- Mill-perspettiva tal-pajjiżi, is-Slovakkja rreġistrat l-akbar proporzjon bi 332 pensjonant għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni, 1.7 darbiet ogħla mill-inqas rata li kienet irrappurtata minn Ċipru (190 persuna għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni). Il-proporzjon korrispondenti ta’ Malta, li kien ta’ 192 persuna għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni, kklassifika lin-nazzjon fit-tieni l-inqas post.
Il-benefiċjarji tas-sigurtà soċjali bil-lokalità
- Fl-2022, kien hemm 190,290 riċevitur tal-benefiċċji tas-sigurtà soċjali, li jammontaw għal 35.1 fil-mija tal-popolazzjoni ta’ Malta.
- In-nisa rrappreżentaw sehem ogħla ta’ riċevituri, li kien ta’ 107,977 jew 56.7 fil-mija tat-total.
- Minn perspettiva distrettwali, il-proporzjonijiet tal-benefiċjarji varjaw minn 43.0 fil-mija tar-residenti fin-Nofsinhar tal-Port sa 30.1 fil-mija ta’ dawk li joqogħdu fid-distrett tat-Tramuntana.
- Aktar minn nofs il-popolazzjoni tal-Imdina (55.0 fil-mija) kienu qed jieħdu xi benefiċċju tas-sigurtà soċjali, l-ogħla rata fost it-68 Kunsill lokali. Min-naħa l-oħra, l-inqas proporzjon kien irreġistrat fis-Swieqi, fejn ftit aktar minn wieħed minn kull ħames residenti kienu qed jieħdu xi benefiċċju tas-sigurtà soċjali.
- Il-benefiċċji tax-xjuħija kienu l-aktar irċevuti, bi 92,220 persuna jew 48.5 fil-mija tal-benefiċjarji kollha. Dawk li rċevew dan il-ħlas kienu jvarjaw minn 45.0 fil-mija tar-residenti fl-Imdina sa 8.9 fil-mija tal-persuni residenti f’San Pawl il-Baħar.
- B’0.8 fil-mija tal-popolazzjoni ta’ Malta, il-benefiċċji tal-qgħad irreġistraw l-inqas persentaġġ ta’ benefiċjarji. Bormla (28 persuna għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni) irreġistrat l-akbar proporzjon bejn il-benefiċjarji u l-popolazzjoni. F’Ta’ Kerċem u Ħal Lija tħallsu 14-il darba l-inqas ammonti (it-tnejn b’żewġ persuni għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni).
- Fl-2022, il-persuni li rċevew xi benefiċċju tal-familja laħqu it-52,482, li jiġu 9.7 fil-mija tal-popolazzjoni tal-pajjiż. Id-distrett tax-Xlokk kellu l-ogħla rata ta’ riċevuti bi 11.6 fil-mija tal-popolazzjoni, filwaqt li d-distrett tat-Tramuntana kellu l-inqas rata ta’ riċevituri b’7.7 fil-mija.
- Minbarra l-benefiċċju tal-qgħad, Bormla rreġistrat ukoll l-ogħla rati ta’ riċevituri tal-benefiċċji tal-esklużjoni soċjali (214-il persuna għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni) u tal-mard (169 persuna għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni). Bl-istess mod, is-Swieqi rrapporta l-inqas proporzjonijiet għaż-żewġ tipi ta’ benefiċċji, bi 3.2 fil-mija u 2.3 fil-mija jieħdu benefiċċji tal-esklużjoni soċjali jew il-benefiċċji tal-mard, rispettivament.
- Għal kull 1,000 persuna, 32 ruħ kienu qed jirċievu benefiċċju tar-romol matul l-2022. Ħal Luqa (82 persuna għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni) irreġistra l-akbar rata ta’ benefiċjarji, 2.5 darbiet ogħla mill-medja nazzjonali.
- Fl-2022, il-benefiċjarji tad-diżabbiltà ammontaw għal 10,507 (1.9 fil-mija tal-popolazzjoni). Iż-Żejtun (40 persuna għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni) irrapporta l-ogħla rata ta’ benefiċjarji, filwaqt li l-inqas ammont kien irrappurtat fis-Swieqi (seba’ persuni għal kull 1,000 ruħ fil-popolazzjoni).
- Bħala medja, il-benefiċjarji li joqogħdu fil-Gżejjer Maltin irċevew €5,957 fi dħul mill-benefiċċji.
